Tiếp sau những diễn biến căng thẳng trên thị trường ngoại tệ suốt nhiều tháng qua, ngày 9/10, tỷ giá quy đổi đôla Mỹ trên thị trường liên ngân hàng chạm ngưỡng kỷ lục, 16.999 đồng đổi một USD. Cùng ngày, các ngân hàng thương mại niêm yết giá tỷ giá 17.849 đồng.

Với diễn biến mới này, tỷ giá liên ngân hàng đã tăng trên 300 đồng so với mức 16.650 đồng của tháng 6/2008. Đáng chú ý là ngay tại thời điểm đó, các ngân hàng thương mại thậm chí đã bán ra USD với mức trên 19.000 đồng.

Trong khi cả mức quy đổi USD tại các ngân hàng tăng cao thì trên thị trường tự do, tỷ giá lại có dấu hiệu đi xuống, ở mức 18.240 - 18.260 đồng (mua vào - bán ra) đổi một USD, giảm khoảng 70 đồng so với cuối tháng 9. Lượng mua - bán giảm vào thời điểm này cũng khiến nhiều đầu mối kinh doanh ngoại tệ chợ đen phải thu hẹp biên độ giá xuống còn từ 15 đến 20 đồng một USD để khuyến khích giao dịch.

Tình trạng này kéo dài đến cuối tháng 10 trước khi tỷ giá USD trên thị trường tự do leo qua mốc 18.500 đồng vào ngày 27/10. Tình trạng khan hiếm ngoại tệ tại các ngân hàng thương mại tiếp tục trở nên căng thẳng cùng góp phần khiến đôla tự do trở nên đắt khách.


Đến ngày 9/11, đôla "chợ đen" tại TP HCM chạm 19.000 đồng đổi một USD. Giá đôla tự do tại Hà Nội cũng tiến sát mốc này. Cùng thời điểm, tỷ giá niêm yết tại các ngân hàng đạt 17.869 đồng một USD, tăng 40 đồng so với cách đó một tháng.

Cộng hưởng cùng những diễn biến của thị trường vàng, tỷ giá USD trên thị trường tự do tăng chóng mặt trong hai ngày 10 và 11/11. Chỉ sau 24 giờ, giá giao dịch tại nhiều điểm thu đổi ngoại tệ tự do tại Hà Nội đã tăng xấp xỉ 1.000 đồng mỗi USD. Từ mức 19.100 đồng của sáng 10/11, nhiều đầu mối thu đổi ngoại tệ đã chào bán đôla Mỹ với giá 20.000 đồng một USD vào trưa ngày 11.

Tuy nhiên, tương tự giá vàng, tỷ giá USD cũng rớt khá nhanh trong buổi chiều cùng ngày sau tuyên bố của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước về quyết định cho phép nhập vàng để hạ nhiệt thị trường. Đôla tự do tại Hà Nội nhanh chóng rơi xuống mức 19.500 đồng đổi một USD (bán ra). Trong khi đó, mức chênh lệch biên độ vẫn được giữ khá cao, khoảng 400, khi điểm thu đổi ngoại tệ hạn chế mua vào.

Đà tăng giá của USD trên thị trường tự do có dấu hiệu chững lại, thậm chí đảo ngược, sau sự kiện này. Trong khoảng một tuần sau đó, tỷ giá liên tục được điều chỉnh, tuy nhiên, chỉ quanh mốc 19.000 đồng đổi một USD. Mức giao dịch phổ biến tại Hà Nội trong ngày 17/11 là 18.900 - 19.050 đồng đổi một USD. Theo một số chủ kinh doanh ngoại tệ, tỷ giá sẽ tiếp tục ổn định quanh mốc này nếu không có biến động lớn. Việc điều chỉnh giá chủ yếu do nhu cầu cân đối lượng ngoại tệ nắm giữ của các đầu mối.

Trong khi đó, tỷ giá giao dịch liên ngân hàng vẫn chậm chạp nhích lên. Phát biểu vào ngày 11/11, khi mức quy đổi được thông báo trên website Ngân hàng Nhà nước là 17.019 đồng đổi một USD, Thống đốc Nguyễn Văn Giàu cho biết tỷ giá bình quân liên ngân hàng đã tăng 5,18% kể từ đầu năm. Đến ngày 17/11, tỷ giá đã là 17.022 đồng và chưa cho thấy dấu hiệu chững lại.

Trong bối cảnh đó, các ngân hàng thương mại tiếp tục niêm yết kịch trần biên độ 5% được Ngân hàng Nhà nước cho phép nhưng nguồn cung ngoại tệ vẫn là vấn đề nan giải với cả doanh nghiệp cũng như ngành ngân hàng. Phát biểu trong một cuộc hội thảo gần đây, bà Dương Thu Hương, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng chia sẻ:

"Các ngân hàng cũng là doanh nghiệp, nhưng lại là một loại hình doanh nghiệp đặc thù: vừa phải làm ăn hiệu quả, vừa phải điều tiết nền kinh tế. Ai cũng nhìn thấy ngoại tệ hiện nay căng thẳng nhưng để giải quyết, không chỉ cần nỗ lực của ngành ngân hàng".